Geestelijke gezondheid is een belangrijk onderwerp voor iedereen. Soms wordt het als een taboe beschouwd, maar toch raakt het de hele samenleving en komt het steeds meer aan bod tijdens de Covid-19-crisis, vooral tijdens een tweede lock-down en de donkere wintermaanden.

Er is een groter risico op geestesziekten in tijden van een wereldwijde crisis, zoals de crisis die we nu door de Covid-19-pandemie meemaken. De moeilijke economische situatie en de mogelijke financiële verliezen roepen existentiële vragen op. De menselijke samenleving wordt geconfronteerd met gedwongen fysieke afstand en beperkte sociale interactie.

Daarnaast vormen de onzekere ontwikkeling van het virus en de onvoorzienbare gevolgen voor de mensen en de economie een enorme belasting en grote psychologische uitdagingen voor iedereen. Vooral voor mensen die alleen wonen, is er een groter risico. Volgens het CBS leeft een op de vier mensen in Nederland alleen. Dit betekent dat voor 18% van de samenleving de contactbeperkingen en hygiënemaatregelen een heel andere reikwijdte en betekenis hebben dan voor gezinnen. Als sociale activiteiten worden verboden, bezoeken aan de sportschool niet meer mogelijk zijn en er vanuit huis wordt gewerkt, dan ontbreekt de menselijke interactie voor die mensen bijna volledig.

De situatie brengt echter ook veel uitdagingen met zich mee voor gezinnen, en ook het huiselijk geweld in partnerschappen is de laatste tijd toegenomen. Geschillen, onenigheden of zelfs scheidingen hebben een belastend effect en leiden tot een vertroebeling van de emotionele en mentale toestand. Ook in het dagelijkse beroepsleven ontstaan veel nieuwe situaties: De angst om zichzelf of anderen te besmetten met Covid-19, in combinatie met de moeilijke economische situatie en een verandering in het arbeidsproces, kan een impact hebben op de gezondheid en het risico op een burn-out of depressie verhogen.

De grenzen tussen werk en vrije tijd vervagen als er geen fysieke scheiding is. Het evenwicht tussen werk en privéleven wordt sneller verstoord. Daarnaast zijn er nieuwe stressoren zoals diverse angsten en isolement. Dit kan uitmonden in overdreven eisen. Dit wordt versterkt door allerlei informatie die elke dag op onze weg komt, of het nu gaat om updates van de overheid, nieuwe regelgeving en eisen voor het omgaan met de pandemie, of tegenstrijdige meningen van artsen en samenzweringstheoretici. Het kan moeilijk zijn om het hoofd koel te houden onder deze stortvloed aan informatie.

De algemene trend komt ook tot uiting in het aankoopgedrag in de fytofarmaceutische sector: Volgens een studie die in oktober 2020 werd uitgevoerd, is de vraag naar kruidengeneesmiddelen aanzienlijk gestegen in vergelijking met het jaar ervoor, vooral op het gebied van geneesmiddelen ter versterking van het immuunsysteem en op het gebied van kalmering en stress. (https://marktforschung.aposcope.de/phytopharmaka-2020-2021/). Dit is een duidelijke indicator, dat de geestelijke gezondheid en het welzijn voor velen uit balans is.

Dus, wat kan ons elke dag helpen, wanneer onze mentale stress toeneemt? Deskundigen adviseren ons om de digitale mogelijkheden ten volle te benutten om het contact met familie en vrienden te onderhouden. Sporten in de frisse lucht en het handhaven van een duidelijke dagelijkse structuur kan ook helpen. Het bewust consumeren van informatie en het gebruik van betrouwbare bronnen helpt ook om onnodige stress en een stortvloed aan (valse) informatie te voorkomen. En ten slotte, het integreren van positieve dingen in het dagelijks leven en het bekijken van deze huidige gezondheidssituatie vanuit een ander perspectief.